Σε μια εποχή που ο πλανήτης ξυπνά μέσα στην αβεβαιότητα, ο δημόσιος διάλογος, τοπικός, πανελλήνιος, παγκόσμιος μοιάζει με μια ανελέητη καταιγίδα φωνών χωρίς ουσία, μια θύελλα λόγων που δεν ακούν η μία την άλλη. Μια λάσπη που θολώνει τα νερά της κοινής μας ζωής, μια επαναλαμβανόμενη καταστροφή που απομακρύνει την κοινωνία από την ουσία της αλήθειας.
Κι όμως, ανάμεσα σε αυτή τη θολούρα, σαν ένα ανεπιτήδευτο θαύμα, εμφανίζεται ένα ουράνιο τόξο, όπως αυτό που εμφανίστηκε σήμερα το μεσημέρι στον ουρανό της Χώρας. Δεν φωνάζει, δεν διεκδικεί, δεν προσπαθεί να κερδίσει προσοχή. Είναι η σιωπηλή υπενθύμιση ότι υπάρχει φως, ότι υπάρχει μια αλήθεια που δεν χρειάζεται κραυγές για να υπάρξει, μια ομορφιά που δεν ζητά να την προσέξεις, απλώς υπάρχει. Και μέσα στη φασαρία της εποχής, αυτή η απλή αλήθεια μπορεί να γίνει η γέφυρα που ενώνει, το μέτρο που μας δείχνει τον δρόμο προς έναν ουσιαστικό διάλογο.
Η δημόσια συζήτηση σήμερα έχει μετατραπεί σε αρένα, όχι σε τόπο συνάντησης. Τα λόγια έχουν χάσει το βάρος τους, γίνονται φράσεις κομμένες στη μέση, κατηγορίες που εκτοξεύονται για να γεμίσουν τον αέρα με θόρυβο, όχι για να λυθούν προβλήματα. Οι πολιτικές διαμάχες ξεφεύγουν από κάθε όριο σε μια κοινωνία που μιλά ασταμάτητα και ταυτόχρονα δεν λέει τίποτα ουσιαστικό. Κι αυτή η συνεχιζόμενη φασαρία κουράζει. Υπάρχει μια κρυφή ανάγκη για σιωπή, για παύση, αλλά κανείς δεν τολμά να τη ζητήσει. Είναι σαν όλοι να φοβούνται ότι αν σταματήσουν να μιλούν, η σιωπή θα αποκαλύψει την αδυναμία και την κενότητα που κρύβουν τα λόγια τους.
Σε αυτό το περιβάλλον, τα λόγια γίνονται πολύχρωμα χαρτάκια που ο άνεμος σκορπίζει χωρίς να θυμόμαστε γιατί τα κρατούσαμε αρχικά. Μιλάμε για πράγματα με σημασία, αλλά όταν τα κοιτάζουμε από κοντά, διαλύονται σαν λεπτή μεμβράνη που σπάει με το παραμικρό. Το περιεχόμενο εξαφανίζεται πίσω από την ανάγκη να έχουμε άποψη, να κάνουμε θόρυβο, να νιώσουμε ότι κάτι έχουμε δημιουργήσει. Έτσι η καθημερινότητα γεμίζει με μικρούς μύθους προσωπικής σημασίας, ανούσιες εμμονές, στιγμιαίες συγκινήσεις που πλάθονται για να καλύψουν το κενό, να απαλύνουν την αγωνία πως τίποτα δεν έχει αληθινό νόημα.
Μα η φύση έχει τον δικό της, ανεξήγητο τρόπο να μάς διαψεύδει όταν βιαζόμαστε να κλείσουμε τα μάτια. Μετά τον θόρυβο, την καταστροφή, το κενό, έρχεται η απλότητα. Ένα ουράνιο τόξο. Σαν να σχίζει τον ουρανό και να θυμίζει πως η ομορφιά δεν φωνάζει, δεν διεκδικεί προσοχή. Απλώς στέκεται εκεί, ανάμεσα σε σύννεφα και βροχή, σαν μια λεπτή γραμμή αλήθειας όταν όλα γύρω είναι θολά. Δεν υπόσχεται τίποτα και δεν συμβολίζει τίποτα αν δεν θελήσεις να το δεις. Ακριβώς αυτή η απλότητα, που ίσως μοιάζει με αδιαφορία, είναι η δύναμή της. Είναι το μέτρο της ζωής, το σημείο ισορροπίας ανάμεσα στην αναρχία του θορύβου και τη γαλήνη της σιωπής.
Το ουράνιο τόξο είναι όμορφο όχι γιατί είναι πολύχρωμο, αλλά γιατί εμφανίζεται όταν η πραγματικότητα έχει δείξει το πιο σκοτεινό της πρόσωπο. Δεν έρχεται να παρηγορήσει, αλλά να υπενθυμίσει πως το φως υπάρχει ακόμη. Μέσα στην ακαταστασία, στην αδικία, υπάρχει χώρος για κάτι που απλώς είναι ωραίο. Μια ομορφιά που δεν χρειάζεται να εξηγηθεί, που δεν στηρίζει καμία αφήγηση, καμία αυταπάτη. Είναι σαν καθρέφτης που σε αναγκάζει να θυμηθείς ότι όσα γεμίζουν τη μέρα, ο θόρυβος, τα πάθη, τα άκαρπα επιχειρήματα είναι περαστικά, συχνά ασήμαντα.
Και τότε, σε μια στιγμή που δεν περιμένεις, συνειδητοποιείς ότι αυτό το πολύχρωμο τόξο δεν είναι θεϊκό σημάδι ούτε υπόσχεση για κάτι καλύτερο. Είναι μια υπενθύμιση ότι η ζωή είναι γεμάτη αντιθέσεις. Φως και σκοτάδι, καταστροφή και ομορφιά, θόρυβος και σιωπή. Και δίπλα σε όλα αυτά, υπάρχει η βαθιά ανάγκη μας να βρούμε νόημα εκεί που ίσως δεν υπάρχει. Το ουράνιο τόξο, με την αφοπλιστική του απλότητα, μοιάζει να λέει πως η μόνη σιγουριά δεν βρίσκεται στα μεγάλα λόγια ή στις βεβαιότητες που ψάχνουμε, αλλά στην αποδοχή της στιγμής. Ότι ο χρόνος είναι αμείλικτος, και όσα χτίζουμε με πάθος κάποτε θα χαθούν.
Και τότε καταλαβαίνεις το πιο αυτονόητο και ταυτόχρονα πιο δύσκολο, ότι η μοναδική βεβαιότητα της ζωής είναι ο θάνατος. Ο επίλογος που κανείς δεν γράφει αλλά όλοι κουβαλάμε σιωπηλά, κοιτώντας τα χρώματα να ξεθωριάζουν στον ουρανό. Αυτή η γνώση δεν είναι σκοτεινή, δεν είναι καταθλιπτική, είναι απελευθερωτική. Μας καλεί να ζήσουμε τη ζωή χωρίς ψευδαισθήσεις, να αγαπήσουμε τη στιγμή που έχουμε, να βρούμε νόημα στη διαφορετικότητα και την αλήθεια που συχνά κρύβεται στη σιωπή.
Το ουράνιο τόξο δεν υπόσχεται λύσεις, δεν καλεί σε επανάσταση ή διαμαρτυρία. Είναι η υπενθύμιση ότι, παρά τον θόρυβο, την αναταραχή, και τη φθορά, η ομορφιά της ζωής παραμένει. Και αυτή η ομορφιά είναι το τελευταίο καταφύγιο, το μέτρο που μας δείχνει πως, ακόμη και μέσα στην κρίση, η αλήθεια μπορεί να υπάρξει σιωπηλή, ταπεινή, αλλά αναλλοίωτη.
Γιάννης Βαθυάς